AVTOMOBILINIZDƏ OLAN ƏYLƏC MAYESININ DURUMUNDAN XƏBƏRINIZ VARMI ?

AVTOMOBILINIZDƏ OLAN ƏYLƏC MAYESININ DURUMUNDAN XƏBƏRINIZ VARMI ?
  Əslində bu mövzu barədə necə yazım düşünəndə fikirləşdim ki hər zamanki kimi xalqın anlayacağı tərzdə yazım. Amma məhsullar və onların fərqini izah edəndə bəzi hallarda məcbursan rəsmi və elmi yazasan. Onu da çox adam  həvəsi olmur oxumağa bundan öncəki yazımda olduğu kimi. Yada oxuyur heçnə başa düşmür.Bilirsiz cox şeyi də lağ lağalı yazmaq olmur. Amma mən fikir vermişəm ciddi, rəsmi və savadlı mövzular həmişə daha az ilgi görür sürücülər tərəfindən. Əslində sürücüdə haqlıdır da. Sürücü hardan bilsin qeyri silikon nədi, poloqlikol nədi. Yaş qaynama nöqtəsi nədir  quru qaynama nöqtəsi nədir?
Amma buna baxmayaraq yazıb qoyaq bir kənara ki, ən azından ilgili olmasa da dursun burda. 

Əyləc mayeləri əyləc sisteminizin ən vacib komponentidir. Buna görə ustalar əyləc mayesini nəqliyyat vasitələrinizin düzgün işləməsi üçün vaxtaşırı dəyişdirməyi məsləhət görürlər. Əyləc mayeləri şübhəsiz ki, əyləc sisteminizin ömrünü uzadır. Buna görə də hər zaman əsas silindrindəki mayenin səviyyəsini qorumaq  tövsiyə olunur. Master silindr, silindrik nasos olan əyləc hidravlik sisteminin başlanğıcıdır. Vaxt keçdikcə çirklənmiş olur, bu əyləc sisteminin işləmə rejimini dəyişdirir, nəticədə əyləc pedalına sıxdıqca istilik yayılmasına təsir göstərir. Bundan əlavə, nəm, digər komponentlərə təsir göstərən zaman əyləc xətlərinin korlanmasına səbəb ola bilər.

DOT 3 və DOT 4, DOT 5.1 avtomobil istehsalçıları tərəfindən təyin olunan ən çox yayılmış əyləc mayesi təsnifatıdır.  Həm DOT 3, həm DOT 4,həmdə DOT 5.1 "susuz" olan (suyu olmayan) bir poliqlikol bazasından hazırlanan əyləc mayeləridir. Glikol əsaslı mayelər higroskopikdir, yəni əyləc mayeləri üçün sistemə daxil olan nəmi uda bilər. Bir süngər suyu islatdığı kimi, əyləc mayesi havaya məruz qaldıqda nəm almağa başlayır. Bu, qaynama  dondurula biləcək su damcılarının meydana gəlməsini maneə törədir. Ancaq hansı daha yaxşısıdır - DOT 3 və ya DOT 4? İki əyləc mayesi təsnifatı arasında başdan-ayağa müqayisə etmək daha yaxşı qərar verməyə kömək edəcəkdir.

DOT 3 nədir?

DOT 3,  əyləc sistemi  üçün hazırlanmış ən məşhur qeyri-silikon əsaslı, tam sintetik əyləc mayelərindən biridir. DOT 3, əksər avtomobil istehsalçıları tərəfindən tövsiyə olunan ən çox göstərilən əyləc mayesidir. Silikona əsaslanan əyləc mayelərindən fərqli olaraq DOT 3 hiqroskopik, yəni suyu udduğuna görə poliqlikol maye birləşməsidir. Poliglikol mayelərinin qısa ömrü var. DOT 3 mayesinin qabı açıldıqdan sonra dərhal havadan nəm almağa başlayan kimi tamamilə istifadə edilməlidir. DOT 3 mayesinin quru bir qaynama nöqtəsi 205 dərəcədir. Bəzi DOT 3 mayesi ağır yüklüdür və DOT 4 qədər qaynama nöqtəsinə malikdir.

DOT 4 nədir?

DOT 4, əyləc sistemlərinin əksəriyyətində olan ağır glikol əsaslı əyləc mayeləridir. 155 dərəcə  daha yüksək yaş qaynama nöqtəsi və 230 dərəcə  quru  qaynama nöqtəsi var. Bu əyləc mayesinin spesifikasiyası bəzən performans vasitələri və ya yüksək əyləc temperaturuna məruz qalanlar üçün təyin olunur. 

DOT 3 və DOT 4 əyləc mayeləri arasındakı fərq

Qaynama nöqtəsi

- İki əyləc mayesinin təsnifatı arasındakı əsas fərq qaynar nöqtədir - suyun udulma qabiliyyəti. Həm DOT 3, həm də DOT 4, əksər əyləc  sistemlərində olan ağır glikol əsaslı əyləc mayeləri olsa da, DOT 4 daha yüksək bir qaynama nöqtəsinə malikdir.

Viskozluq

- Həm DOT 3, həm də DOT 4, glikol əsaslı mayelər olsa da, hüquq şərtlərinə görə, DOT 3-in DOT 4-dən daha uzun ömrü olduğu güman edilir Glikol əsaslı mayelər ümumi deyildir; onlar çox fərqli maddələrin qarışığıdır, maye içərisində ona qədər müxtəlif maddələr qarışdırılır. DOT 4 mayesinin viskozitesi DOT 3-dən çoxdur və nisbətən daha yüksək temperaturda öz axıcılığını qorumağa qadirdir. Yapışqanlıq mayenin axına qarşı müqavimətinin ölçüsüdür. DOT 4 mayesi, yüksək özlülük səbəbindən yüksək temperaturda yüksək dözümlülük və sabitlik göstərir.

Performans

- DOT 3 mayesinin DOT 4-dən daha tez suyu udmaq üçün bir icarə müddəti var. Beləliklə, ağır əyləc altında qaynamaq ehtimalı daha yüksəkdir və bu pozulma işinə təsir göstərir. Buna görə DOT 3 mayelərinin yarış avtomobilləri, ağır tonnajlı yük avtomobilləri və ticari nəqliyyat vasitələri kimi aqressiv istifadə olunan nəqliyyat vasitələrində istifadəsi tövsiyə edilmir.